Międzynarodowe Biennale Architektury
W latach 70. XX wieku amerykański urbanista i dziennikarz William H. Whyte, pracujący w komisji planowania przestrzennego w Nowym Jorku, przeprowadził badania ludzkich zachowań w przestrzeniach zurbanizowanych, inspirujące wielu jego następców. Obserwacje te posłużyły do opracowania analizy zachowań ludzi i dynamiki miasta, pod tytułem „Street Life Project”. Na podstawie i pod wpływem przemyśleń, badań i prac Whyte’a narodził się ruch zwany Placemaking.
Placemaking („tworzenie miejsc”), to koncepcja kształtowania przestrzeni publicznej, która zakłada wieloaspektowe podejście do planowania, projektowania i zarządzania przestrzenią publiczną. Placemaking ma aktywować lokalne społeczności, angażować sąsiadów do tworzenia wspólnie użytkowanych miejsc, sprzyjać poprawie zdrowia i samopoczucia, budować więzi sąsiedzkie. Placemaking to zarazem proces i filozofia działania.
Istnieją w mieście przestrzenie półprywatne. To krajobraz podwórek i wnętrz kwartałów śródmiejskich, podzielonych płotami, ogrodzeniami z siatki, murami, wypełnionych głównie kubłami na śmieci lub samochodami, o zupełnie utylitarnym charakterze, rzadko z dobrze utrzymaną zielenią. Jest też krajobraz pomiędzy blokami osiedli post-PRL-owskich, służący nie wiadomo komu i w jakim celu, Cechują go źle utrzymane trawniki i przypadkowo ukształtowana zieleń.
Najbliższe MBA KRK 2017 zajmie się tymi właśnie przestrzeniami, tymi krajobrazami, na użytek Biennale oznaczonymi w trzech charakterystycznych dla Krakowa odsłonach – kategoriach. Typowe wnętrza kwartałów śródmiejskich, a zwłaszcza kwartałów w modernistycznych partiach miasta, są co prawda prywatne, ale mają wielu właścicieli i wielu użytkowników: mieszkańców czy przedsiębiorców zajmujących partery i kolejne piętra okolicznych kamienic. Przestrzeń tych wnętrz, rozdzielona „świętą” własnością, tworzy krajobraz często zdewastowany, niespójny, fizycznie podzielony, nietknięty jakąkolwiek integralną myślą, nietknięty ręką architekta ani inną, niż tylko utylitarną potrzebą użytkownika. Biennale zamierza zaszczepić ideę wspólnego kształtowania tego krajobrazu, dotyczącego wszystkich jego użytkowników w sposób racjonalny użytkowo i piękny architektonicznie, bez zaniedbywania kwestii własności.
Czy przestrzeń – krajobraz wewnątrz kwartału miejskiego – może służyć mieszkańcom i innym użytkownikom kamienic wokół niej usytuowanym jako wspólna przestrzeń półprywatna? Jak powinna wyglądać ta przestrzeń, co powinna zawierać? Biennale powinno odpowiedzieć na te pytania, a jego odbiorcy – zwłaszcza mieszkańcy miasta Krakowa – powinni mieć możliwość ustosunkowania się do propozycji architektów – uczestników MBA KRK 2017. Chodzi o zainspirowanie dialogu służącego budowaniu dobra publicznego – czyli dobrowolnej umowy, porozumienia właścicieli i użytkowników, które umożliwi im wspólne korzystanie z większej przestrzeni.
